De complete emotielijst: 192+ manieren om te zeggen wat je voelt

26 februari 2021

Iedereen heeft emoties, en iedereen gaat er anders mee om.

De één barst binnen een mum van tijd uit in een woedeaanval, terwijl de ander alles opkropt. Maar voor iedereen geldt: hoe beter je je emoties kunt verwoorden, hoe makkelijk het is om jezelf te begrijpen en door anderen begrepen te worden.

Een gevecht tegen je emoties is een gevecht dat je niet zult winnen.

Verwoord wat je werkelijk voelt

Emoties uiten leidt uiteindelijk tot minder stress. Het is voor jezelf erg prettig om te weten wat je echt voelt en dit met treffende woorden te kunnen beschrijven. En in een gesprek met je partner of een collega is het duidelijk kunnen maken van je emoties en de redenen ervan ontzettend waardevol.

Een voorbeeld: je komt thuis na een lange dag hard werken en je vraagt aan je partner: ‘en hoe was jouw dag’? Daarop zegt hij: ‘ging wel’. Dat is een antwoord waar je eigenlijk niets mee kunt. Om zijn echte gevoelens te weten te komen, zul je gericht door moeten vragen. Stel je nu eens voor dat hij een ander antwoord geeft, zoals:
‘ik voelde me vandaag geïrriteerd.’
‘ik verveelde me vandaag dood.’
‘het was een teleurstellende dag.’

Dan heb je meteen een idee van zijn emoties op dat moment. Zo ontstaat er vanzelf een open gesprek, omdat hij je vanaf het begin al een kijkje gaf in zijn gevoelsleven. Door goede, emotionele gesprekken aan te gaan, voelen we ons verbonden met elkaar.

De vier basisemoties

Er is geen duidelijke consensus over hoeveel universele emoties er precies zijn. In principe zijn er minstens vier zogenaamde basisemoties aan te wijzen:

Volgens sommige deskundigen hoort deze lijst met basisemoties uitgebreid te worden met verbazing en afschuw.

Tips om emotioneel gezond te zijn!

Recentelijk kwamen onderzoekers van de Universiteit van Californië tot de conclusie dat er mogelijk zelfs 25 basisemoties zijn, namelijk:

– Adoratie
– Afschuw
– Amusement
– Angst
– Bewondering
– Empathische pijn
– Esthetische waardering
– Horror
– Interesse
– Jaloezie
– Kalmte
– Nostalgie
– Ongemak
– Ontzag
– Opwinding
– Plezier
– Romantiek
– Seksuele opwinding
– Sympathie
– Tevredenheid
– Triomfantelijkheid
– Verdriet
– Vermaak
– Verveling
– Verwardheid

Verschillende methoden om emoties te classificeren

In de afgelopen jaren zijn er veel verschillende methoden ontwikkeld om emoties te rangschikken. Op deze pagina kun je meer vinden: Emotion classification. Er zijn twee voorbeelden die ik er hier wil uitlichten.

Het Gevoelenswiel van Gloria Willcox

Bron: https://fibromyautist.blog/2020/09/27/gevoelens-4/

Het gevoelenswiel dient om mensen te helpen hun emoties te herkennen en hierover met anderen te communiceren, en kan tijdens coaching of therapie worden gebruikt. Wilcox heeft dit wiel mede ontwikkeld omdat ze zag dat veel mensen geen woorden hebben voor het beschrijven van hun emoties. Op deze manier wilde ze het probleem van een gebrekkige woordenschat oplossen.

Met het gevoelenswiel kun je nagaan wat je voelt en daarbij zoeken naar andere gevoelens die aan jouw primaire emotie verwant zijn.

Het Emotiewiel van Plutchik

Het emotiewiel is een zogenaamd bipolair model: emoties die het tegenovergestelde van elkaar zijn worden bij elkaar gezet. Bijvoorbeeld: blijdschap en verdriet, liefde en wroeging, interesse en afleiding. Volgens Plutchik is elke emotie in te delen in verschillende gradaties. Zoals je hierboven kunt zien, zijn in het centrum van het wiel de meest intense vormen van de emoties geplaatst. Hoe verder je naar buiten gaat, hoe milder de emoties worden. De basisemoties kunnen met elkaar worden gecombineerd. Twee emoties die aan elkaar grenzen, vormen een primaire combinatie (bijv. blijdschap + vertrouwen = liefde). Het volgende paar is een secundaire combinatie, het daaropvolgende paar een tertiaire, enzovoort. Zo zijn er talloze emoties uit het wiel te halen.

bron: https://www.forumresearch.nl/alles-over-systeem-1/emoties-en-drijfveren/emoties-herkennen-en-classificeren-plutchiks-wheel-of-emotions/

Het verschil tussen emoties en gevoelens

In lijsten zoals die hierboven zie je vaak dat gevoelens en emoties door elkaar heen gebruikt worden. Vaak staan in de binnenste ringen de emoties en de gevoelens in de buitenste (wat Plutchik in zijn emotiewiel secundair, tertiair, enz. noemt).

Wat is precies het verschil tussen een emotie een gevoel?
– Emoties zijn aangeboren producten van het zenuwstelsel. Gevoelens komen voort uit gedachten.
– Emoties komen snel op en verdwijnen ook weer snel. Een gevoel blijft vaak lang aanwezig.
– Emoties zijn vaak intens, terwijl gevoelens meer sluimerend van aard zijn.
– Emoties willen altijd ergens naartoe bewegen. Gevoelens blijven meer ‘hangen’.

De complete emotielijst + gevoelens

Ademloos
Afhankelijk
Afgewezen
Angstig
Bedroefd
Bedreigd
Bedrukt
Benauwd
Behaaglijk
Beverig
Bevreesd
Bevredigd
Bezield
Blij
Boos
Bruisend
Chagrijnig
Comfortabel
Competent
Dankbaar
Dolblij
Doodsbang
Eenzaam
Energiek
Enthousiast
Erkentelijk
Extatisch
Futloos
Geaccepteerd
Geamuseerd
Geagiteerd
Gebruikt
Gefrustreerd
Geïntegreerd
Geïrriteerd
Gejaagd
Geliefd
Gekwetst
Gelukzalig
Geprikkeld
Geraakt
Geschokt
Geschrokken
Gespannen
Gevoelig
Glorieus
Hoopvol
Jaloers
Jong
Jolig
Kalm
Levendig
Koel
Koud
Kwaad
Machteloos
Melancholiek
Miserabel
Moe
Moedeloos
Nieuwsgierig
Nerveus
Nutteloos
Onbehaaglijk
Onbezorgd
Ongeduldig
Opgelucht
Ongelukkig
Ongemakkelijk
Onrustig
Ontspannen
Onstuimig
Onthutst
Ontroerd
Ontevreden
Ontzet
Onzeker
Opgetogen
Opgewerkt
Overstuur
Overweldigd
Paniekerig
Perplex
Plezierig
Paniekerig
Rustig
Schaamtevol
Slaperig
Smakrtelijk
Somber
Sprankelend
Sterk
Stil
Teder
Tevreden
Treurig
Triest
Trots
Uitgelaten
Uitgeput
Veilig
Verbaasd
Verbonden
Verbijsterd
Verbluft
Verdrietig
Verlegen
Vernederd
Verraden
Verrukt
Verdrietig
Verveeld
Vervuld
Verward
Verwonderd
Vertrouwd
Voldaan
Vredig
Vurig
Waardevol
Wanhopig
Weemoedig
Woedend
Zacht
Zachtmoedig
Zalig
Zelfvoldaan
Zelfverzekerd
Zenuwachtig

Print deze lijst uit en gebruik hem om dagelijks jouw emoties en gevoelens te beschrijven.