Zeg vaker ‘nee’: omdat je van jezelf houdt.

Nee.
Ik kan niet aanwezig zijn bij de komende vergadering.
Nee.
Ik kan de kinderen vandaag niet naar school brengen.
Nee.
Ik wil deze week niet overwerken.
Nee.
Ik wil niet op nog een extra project gezet worden.
Nee.
Ik ga vanavond niet mee uit eten.
Nee.
Ik wil niet mee naar het bedrijfsfeest.

Nee leren zeggen

NEE leren zeggen…. betekent grenzen stellen, duidelijk zijn tegenover anderen en op tijd aanvoelen wanneer het nodig is om een stapje terug te doen. Eigenlijk is het een vaardigheid die iedereen zou moeten hebben, zowel in hun professionele leven als in de privésfeer. Alleen hebben veel van ons nooit echt geleerd om overtuigend ‘nee’ te zeggen.

Als volwassene tenminste. In onze kindertijd  ging het als vanzelf. Als kleuter weigerde je bijna iedere avond om je groenten te eten. Als puber zette je je af tegen de hele wereld. Deze levensfases zouden uitstekende leermomenten kunnen zijn om deze rauwe vaardigheid later als volwassene verder te ontwikkelen. Maar helaas raken de meesten van ons de kunst van het ‘nee’ zeggen onderweg kwijt.

Waarom zeg jij zo weinig ‘nee’?

– Je bent bang voor je baan en inkomen

Op een dag wordt het belangrijk om serieus carrière te maken. Dus werk je overuren, kom je laat thuis en pak je ieder project aan terwijl je eigenlijk al tijd en energie tekort komt. Een van mijn klanten vertelde eens:

In mijn academische functie is het normaal om minimaal vier wetenschappelijke artikelen te schrijven voor publicatie in een gerenommeerd tijdschrift. Maar als projectleider heb mijn handen zo vol dat ik hier eigenlijk niet aan toe kom. Toch voel ik de druk van mijn collega’s en van mijn manager om het erbij te doen. Hierdoor zit ik in de avonduren thuis nog achter mijn laptop. Ik weet dat het eigenlijk belachelijk is, maar de druk is te groot. Het erge is dat het contact met mijn kinderen eronder lijdt, maar toch blijf ik ermee doorgaan.

Dit is een intelligente dame die heel goed weet dat ze haar grenzen overschrijdt en eigenlijk zou moeten weigeren. Toch bezwijkt ook zij uiteindelijk onder de druk, omdat ze haar baan wil behouden.

– Je bent bang om afgewezen te worden

Mensen zijn sociale wezens. We willen ons verbonden voelen met onszelf en vooral met anderen. Dit sterke verlangen wil nog wel eens leiden tot het verwaarlozen van de eigen behoeftes. Soms zijn we teveel gefocust op het behagen van de mensen om ons heen.

Het lijkt zo normaal om je best te doen om geaccepteerd te worden en jezelf in een sociale context te willen plaatsen, terwijl je er eigenlijk niet in past. Misschien herken je jezelf in het verhaal van Joy, een vrouw die ik onlangs mocht coachen:

Op mijn werk wordt veel geroddeld en eigenlijk vind ik dit niet prettig. Ik ben geen roddelaar, maar toch zit ik elke dag met mijn kletsende collega’s en laat ik me soms verleiden om mee te doen. Niet omdat ik het wil of omdat het bij me past. Maar ik vind het moeilijk om weg te lopen, om ‘nee’ te zeggen tegen het geroddel. Ik wil bij de groep horen en niet het buitenbeentje zijn. Als ik er tegenin ga, ben ik bang dat ik op mijn werk niet echt meer geaccepteerd word.

– Je wilt je niet eenzaam voelen

Eenzaamheid is vreselijk. Het lijkt dan alsof jij de enige bent die ongelukkig is, terwijl de rest van de wereld feestviert. Zelfs als je weet dat dat slechts een illusie is, kan dat gevoel allesoverheersend zijn. Daarom doen we er vaak alles aan om gevoelens van eenzaamheid te vermijden, zelfs als het betekent dat we daarvoor dingen moeten doen die we eigenlijk niet willen doen.

Dus nemen we die uitnodiging voor dat feestje aan, terwijl we liever even zouden overslaan. We laten mensen op bezoek komen, ook al hebben we het te druk. Door steeds toe te geven in plaats van te weigeren, forceer je de verbinding met de mensen om je heen. Je bent te bang om even het contact los te laten en cijfert jezelf weg omdat je denkt constant gezelschap nodig te hebben. Want als je dit feestje overslaat, word je vast nooit meer uitgenodigd. Toch…?

– Je worstelt met een trauma uit het verleden

Het is mogelijk dat een ander op de een of andere manier grof jouw grenzen heeft overschreden, in een fase van jouw leven waarin je nog te jong was om ‘nee’ te zeggen. Als dit stelselmatig gebeurt terwijl je fysiek, mentaal en emotioneel nog niet sterk genoeg bent, kun je op latere leeftijd problemen hebben met het voor jezelf opkomen. Gelukkig is het mogelijk om een dergelijk trauma te verwerken en er sterker uit te komen.

Een klant die van haar vierde tot haar 14^de regelmatig fysiek werd mishandeld door haar vader vindt ‘nee’ zeggen ontzettend moeilijk. Een ‘nee’ betekende vroeger namelijk een pak slaag. Dus probeerde ze er alles aan te doen om de situatie thuis niet te laten escaleren. Ze was aan het overleven. En gelukkig heeft ze het overleefd. Nu is ze 45 en mag ze aan zichzelf denken. Voor zichzelf opkomen. ‘Nee’ zeggen wanneer ze dat wil. Haar lichaamssignalen en emoties geven aan dat dit nog heel spannend is.

Er zijn vele redenen te bedenken waarom je geen ‘nee’ zegt, of wilt zeggen. Als je dit te vaak niet doet, breekt het je op den duur op. Je cijfert jezelf namelijk constant weg om een ander tevreden te stellen. Jouw eigen wensen en behoeften worden verwaarloosd en dat is doodzonde.

In een ideale wereld leren we thuis, op school en op het werk hoe we voor onszelf kunnen opkomen, goed voor onszelf te zorgen en die perfecte balans te vinden tussen het beschermen van onze persoonlijke behoeften en het tegemoet komen aan de wensen van anderen.

Waarom je moet leren om ‘nee’ te zeggen

Helaas leven we niet in een ideale wereld. En vaak vinden we het wel best. We denken dat we onszelf een plezier doen door zo toegeeflijk mogelijk te zijn en de weg van de minste weerstand te kiezen. Dan weten we namelijk waar we aan toe zijn, er verandert dan tenminste niets. Je hoeft niet bang te zijn om dingen en mensen te verliezen vanwege een uit de hand gelopen conflict.

Het is heel menselijk om risico zoveel mogelijk te vermijden. Maar soms moet je het conflict op durven zoeken en harde grenzen stellen. Waarom zouden jouw behoeften immers minder belangrijk zijn dan die van een ander? Waarom zou een ander jou alleen maar accepteren omdat je hem of haar constant tevreden wilt houden?

Ik heb drie hoofdredenen op een rijtje gezet waarom ‘nee’ zeggen zo ontzettend belangrijk is.

‘Nee’ zeggen is jezelf liefhebben

Als ik voel dat ik iets eigenlijk niet wil, bijvoorbeeld omdat ik moe ben, of gewoon geen zin heb, dan kan me blindstaren op de mogelijkheid dat ik iemand teleurstel. Maar ik kan ook stilstaan bij hoe fijn het is om eindelijk weer aan mezelf te denken en mezelf lief te hebben.

Uiteraard moet je er voor anderen zijn en niet per definitie altijd voor jezelf kiezen. De truck is om een gezonde balans te vinden tussen de twee, zodat je ook oog hebt voor je persoonlijke geluk. En hoe gelukkiger jij bent, hoe beter het is voor de mensen om je heen.

Nee zeggen betekent weten wat goed voor je is.

Als je ‘nee’ zegt, sta je in contact met jezelf. Dan weet je wat goed voor jou is. Dan weet je wat je eigen behoeften zijn en kun je welbewuste keuzes maken voor een echt gelukkig leven. Als je geen idee hebt wat voor je goed is, wat bij jou past, waar jouw grenzen liggen, dan is het bijna onmogelijk om ‘nee’ te zeggen.

Tijdens lichaamsgerichte coaching kun je zelf ontdekken waar jouw grenzen liggen.

‘Nee’ zeggen hoort bij je persoonlijke groei

Zoals hierboven is gebleken, betekent ‘nee’ zeggen tegen een ander ‘ja’ zeggen tegen jezelf. Dat blijft een uitdaging, want je weet nooit 100% zeker hoe die ander reageert op het feit dat je voor jezelf kiest. En als je een aanbod van bijvoorbeeld een leidinggevende afslaat, is het extra spannend. Die spannende momenten zijn ideale kansen om meer van je eigen kracht te ontdekken. Je stapt uit je comfortzone. En dat is waar persoonlijke groei uiteindelijk om draait.

Drie stappen waardoor ‘nee’ zeggen makkelijker wordt

1. Schrijf op wat je jezelf gunt

Schrijven betekent inzicht krijgen. Als je je gedachten op papier of een scherm voor je ziet, worden ze concreet. Beantwoord voor jezelf de volgende vragen:
– welke gevoelens gun jij jezelf?
– wat voor soort mensen gun jij jezelf in je leven?
– wat is het ideale leven dat je voor ogen hebt?

Op welke dingen in jouw leven zou je vaker ‘nee’ moeten zeggen om de antwoorden op bovenstaande vragen te realiseren?

2. Maak contact met je hart

Hoe meer je verbonden bent met jouw eigen gevoelens en jouw eigen behoeften, hoe makkelijker het wordt om ‘nee’ te zeggen. Als je niet weet wat er werkelijk in jou leeft, of liever wegloopt voor negatieve gevoelens, maak je het jezelf wat dat betreft juist moeilijker.

Contact maken met je hart kun je doen door middel van meditatie. In dit blogbericht lees je daar meer over. Maak eens 10 minuten tijd vrij om naar je eigen ik te luisteren, in plaats van je constant te laten afleiden door je telefoon, laptop en tv. Zet de apparaten uit en je hart aan.

Het klinkt misschien als een zweverige stap naar het goed ‘nee’ leren zeggen, maar ik geloof werkelijk dat dit essentieël is om beter in je vel te zitten en voor jezelf op te kunnen komen.

Evelien, een klant in coaching, vertelde mij laatst dat toen ze een aantal weken een hartmeditatie had gedaan, ze veel liever voor zichzelf werd. Het gevolg was dat ze veel makkelijker ‘nee’ tegen haar werk zei. Ze was niet meer bang om niet geaccepteerd te worden, of dat haar carrière eronder zou lijden. In plaats daarvan hadden gevoelens van zelfliefde en zelfwaardering de overhand genomen, waardoor kiezen voor zichzelf ineens veel makkelijker werd.

3. Oefen met kleine dingen

Het klinkt misschien cliché, maar werkt het vaak wel: leg de lat niet te hoog, maar oefen met kleine dingen en zet kleine stapjes. Misschien weet je nog hoe je als klein kind leerde lopen. Dit was altijd met voorzichtige stapjes, met vallen en opstaan. Alle begin is moeilijk, het kost tijd en inspanning, maar als je maar volhoudt, krijg je steeds meer bewegingsvrijheid.

En zie het ook zo voor jezelf als volwassene: het zijn kleine stapjes. Soms gaat het goed, soms wat minder en val je op je gat. Dat is niet erg, als je maar blijft doorgaan met oefenen en je eigen behoeften niet uit het oog verliest.

Wil jij ook ‘nee’ leren zeggen? Kom dan eens kennis maken ByLizet. Met persoonsgerichte coaching help ik jou verder!