Hoe ga je om met weerstand binnen jouw team?

Verandering is nooit gemakkelijk en vaak steekt weerstand de kop op. Sluimeren er binnen jouw team conflicten, bots je op weerstand of zijn recente veranderingen slecht gevallen binnen jouw team? In dit artikel gaan we dieper op het thema in. Hoe ga je om met weerstand en hoe buig je de negativiteit om en maak je er een positief verhaal van?

Wat is weerstand?

Aftrappen doen we met een korte definitie van wat weerstand eigenlijk is. Kort samengevat staat weerstand voor je verzetten tegen iets of iemand. Weerstand komt vaak voor bij verandering, meer nog: het is een natuurlijke reactie. We proberen de realiteit nog wat af te houden en zetten even de hakken in het zand uit zelfbescherming of gaan op de vlucht. Mensen zijn gewoontedieren en veranderen is vaak beangstigend.

Hoe wordt weerstand ervaren?

Weerstand zit in je gedachten, maar net zo goed in je lijf. De gedachten zijn makkelijk te herkennen. Je hoofd begint te malen, je gedachten nemen de overhand en er vormen zich allerlei beelden in je hoofd. Vragen als ‘ben ik nog wel goed genoeg’ of ‘ga ik dat nieuwe takenpakket wel aankunnen’, tollen in je hoofd. Maar vaak blijft het niet enkel bij gedachten die overwonnen moeten worden, ook lichamelijk wordt weerstand ervaren. Vaak is er een één-op-één verhouding tussen stress en weerstand Weerstand kan zelfs voor lichamelijke klachten zorgen en natuurlijk dragen lichamelijke klanten en stress niet bij aan de teamsfeer. Symptomen van stress? Weerstand kan zorgen voor een hartslag die stijgt, een versnelde ademhaling, spierspanning en een bloeddruk die de pan uitswingt. Jouw lichaam reageert overduidelijk op de stress die weerstand met zich meebrengt.

Uiteraard kun je zelf voor veranderingen kiezen, door bijvoorbeeld te veranderen van job, maar weerstand steekt pas de kop op als er een onverwachte, externe prikkel tot verandering komt. Belangrijk om weten is dat weerstand zelden tot nooit irrationeel is. Vanuit het standpunt van het weerbarstige teamlid, is deze reactie volstrekt logisch.

Angst, onduidelijkheid, een gebrek aan vertrouwen en een slechte communicatie versterken weerstand. Een vertrouwde omgeving met een open communicatie doet wonderen en zorgt dat weerstand minder de kop opsteekt. Zorg dan ook dat je als leidinggevende steeds je deur hebt openstaan.

Hoe herken je weerstand op de werkvloer?

Als leidinggevende herken je weerstand vaak snel.
Medewerkers zetten de hakken in het zand,
schakelen mentaal af,
zijn een stuk minder betrokken of
goede ideeën worden tot op de grond afgebroken.

Het is de kunst om deze signalen van weerstand op te pikken en om te buigen in een constructief verhaal. Voor je het weet wordt het hele team aangetast en beland je in een negatieve spiraal. Let wel: conflicten, meningsverschillen en spanningen zijn volstrekt normaal in een team, het is niet altijd rozengeur en maneschijn. Zolang je ze aangrijpt als vertrekpunt voor vernieuwing, kun je er zelfs je voordeel mee doen. Laat je misverstanden, een manke communicatie en afgunst echter gedijen, dan zijn succesvolle teamprestaties onmogelijk.

Hoe herken je weerstand (bij je teamleden en jezelf)

Als je weet waarop letten, valt weerstand makkelijk te herkennen. We zetten even een paar duidelijke indicaties op een rijtje:

In het defensief: communiceert iemand negatief en defensief, dan kan dit wijzen op weerstand.
Cynisme: de onderlinge communicatie is doordrenkt van cynisme.
Agressieve en al te directe communicatie: de manier van communiceren komt als bedreigend en aanvallend over.
Onverzettelijkheid en koppigheid: elk zinnig argument valt op de rotsen.

Verder zijn er afhankelijk van het teamlid ook nog andere duidelijke signalen, die op te delen zijn in direct en indirecte weerstand.

Directe weerstand: hier worden de bezwaren openlijk geuit. Gebeurt dit met wederzijds respect, dan kan dit snel omgebogen worden en is dit eerder positief dan negatief. Je gaat met een open vizier met elkaar in gesprek.
Indirecte weerstand: vaak vertoont men vluchtgedrag als wegkijken, negeren, dichtklappen of ja zeggen, maar vervolgens niets doen. Aanvallend is indirecte weerstand ook mogelijk en dan uit zich dat meestal onder de vorm van beledigingen, beschuldigingen en sarcasme.

Hoe omgaan met weerstand? Herken de types van teamleden!

Is jouw team uit meerdere leden samengesteld, dan kun ook jij ongetwijfeld de onderstaande types onderscheiden. Ze kunnen plaatsen is alvast een eerste belangrijke stap om weerstand te overwinnen.

Type 1: Early adopters

Deze teamleden staan open voor verandering. Zij omarmen de verandering. De kunst is om deze te mobiliseren en de voortrekkersrol te geven. Maak ze zichtbaar en zorg dat ze invloed kunnen uitoefenen op de rest van het team. Zij gaan de verandering dragen.

Type 2: De twijfelaars

Of ze de veranderingen uiteindelijk omarmen of niet, hangt bij dit type grotendeels af van hoe je het aanpakt. Zij verdienen het meeste tijd, want je kunt ze mits een goede aanpak over de streep trekken en meekrijgen in je verhaal.

Type 3: De meest weerbarstige

Ondanks je aanpak en goede bedoelingen is de kans klein dat je deze teamleden meekrijgt. Vaak kosten ze heel wat energie, maar zonder enig rendement. Laat hun negativiteit je team niet aantasten en zoek oplossingen. Een exit-strategie of overplaatsing is vaak de enige remedie.

7 tips die je helpen bij het overwinnen van weerstand in je team

Met deze 7 tips maak je alvast een grote kans op slagen:

Tip 1: Luister en toon begrip

Als je weet dat weerstand volkomen natuurlijk en normaal is, dan is het niet meer dan logisch dat je naar de bezorgdheden van je teamleden luistert, toch? Jouw teamleden willen gehoord worden en hun bezorgdheden uiten. Stoom laten afblazen kan al heel wat frustraties uit de wereld helpen. Zo verneem je ook meer over welke weerstanden er leven en kun je er beter op inspelen.

Tip 2: Leg duidelijk de reden van veranderen uit

Duidelijk communiceren waarom er bepaalde veranderingen worden doorgevoerd is essentieel. Zo begrijpen ze de drijfveren. Laat niet na eventuele voordelen voor de teamleden te onderstrepen. Je kunt eigenlijk niet te veel communiceren. Begin er ook op tijd mee en trek voldoende tijd uit voor een-op-eengesprekken.

Tip 3: Samenwerking stimuleren

Besteed tijd en energie om de samenwerking in jullie team te vergroten. Doe een van deze teambuildingsoefeningen om het vertrouwen in elkaar te vergroten.

Tip 4: Schuif ambassadeurs naar voren

Early adopters zijn perfect geschikt als ambassadeurs. Neem ze als eerste mee in je verhaal en laat ze vervolgens de verandering uitdragen binnen het bedrijf. Zorg dat verandering een onderdeel van je bedrijfscultuur wordt.

Tip 5: Laat cijfers zien

Niet iedereen zal er voor overstag aan, maar bij sommige medewerkers helpen data en feiten. Toon transparant het cijfermateriaal achter de beweegredenen van de verandering.

Tip 6: Betrek je team bij de verandering

Als je teamleden zelf mee kunnen werken aan de veranderingen, dan heb je een voetje voor. Ownership en betrokkenheid vergemakkelijken het veranderingsproces.