Het ontstaan van emoties

Vaak proberen we onze emoties nog te vaak te verdringen; met opgekropte frustraties, ruzie, stress of zelfs een burn-out tot gevolg. Om de mysteries rond emoties te ontrafelen, is het van belang om te kijken wat er in jouw brein gebeurt tijdens deze emoties. Dit geeft ook inzicht in hoe je het beste kunt omgaan met je emoties. In dit artikel geef ik je tips en inzichten over emoties en het brein.

Hoe ontstaan emoties?

Ieder mens heeft emoties. Dit zijn de 8 meest voorkomende emoties:

·        Liefde
·        Angst
·        Vreugde
·        Woede
·        Verdriet
·        Verrassing/verbazing
·        Schaamte
·        Walging

De oorsprong van emoties ligt al miljoenen jaren achter ons. De bedoeling van emoties was dat zij mensen hielpen met de biologische overleving. Zo brengt elke emotie, elk gevoel ons lichaam in gereedheid om iets te doen. Als je bang bent, vinden er veranderingen plaats in je bloedsomloop en je ademhaling. In feite wordt je lichaam op dat moment in gereedheid gebracht om te vluchten. Ben je daarentegen kwaad, dan gebeurt er van alles in je lichaam dat gericht is op vechten, verdediging. En ben je verliefd, dan zal je lichaam voorbereid worden op de voortplanting.

“Emotions are the language of the soul”

Een vernieuwde kijk op het ontstaan van emoties

Lisa Feldman Barrett is hoogleraar psychologie aan de Northeastern University in Boston, waar ze psychologie en neurowetenschappelijk onderzoek toepast om te onderzoeken hoe emoties in de hersenen ontstaan. In haar boek “How Emotions are Made” daagt Barrett de klassieke theorie op emoties uit. Deze klassieke visie stelt dat emoties vastgeknoopt zijn in bepaalde regio’s van onze hersenen waardoor ze universeel herkenbaar zijn voor alle mensen. In plaats daarvan pleit Barrett voor de theorie van de geconstrueerde emotie, die ze ontdekt heeft. Hiermee toont ze aan dat emoties door verschillende hersengebieden naast elkaar worden gecreëerd, en daarnaast ook gevormd worden door iemands eerdere ervaringen. Barrett redeneert dat net als bij de zintuigen zoals reuk en smaak je hersenen ook bij emoties gebruik maken van eerdere ervaringen om inkomende zintuiglijke input te voorspellen en te verklaren, en acties te begeleiden.

Hoe kan je beter omgaan met je emoties?

Verdriet, boosheid, stress, pijn: het liefst ren je misschien weg voor onplezierige emoties of reageer je ze af op anderen. Niet doen! Emoties bevatten zoveel waardevolle lessen en brengen juist genezing. Zo hebben verschillende studies  aangetoond dat wanneer je emoties niet uit, blijft onderdrukken of kritiek op jezelf hebt om wat je voelt, gevolgen heeft voor je gezondheid. Denk hierbij aan lichamelijke en psychische klachten, zoals hartklachten, auto-immuunziekten, geheugenverlies, angststoornissen en depressie. Wees daarom niet streng voor jezelf als je boosheid of stress ervaart, deze gevoelens mogen er ook zijn!

‘Our emotions are our messengers’

Juist het stilstaan en luisteren naar (negatieve) emoties kan zeer waardevol zijn. Psychotherapeut Emily Roberts adviseert om een aantal keer per dag een korte adempauze in te lassen, waarin je een paar minuutjes diep in- en uitademt. Je kijkt bij jezelf naar binnen en ontdekt hoe je je voelt, en erkent welke emoties aanwezig zijn, hierdoor worden ze minder intens. Door deze oefening ‘masseer’ je je emoties en haal je de spanning eraf. Wees dus niet streng voor jezelf als je boosheid of stress voelt, want ook deze gevoelens mogen er zijn!

Hoe kun je beter omgaan met emoties op het werk?

Ook in een werkomgeving is het makkelijk om emoties niet te uiten. Niet als werknemer, maar ook niet als werkgever. Vaak wordt gedacht dat emoties beter thuis gelaten kunnen worden, op het werk moet het zakelijk blijven. Dit is echter supermoeilijk! Psycholoog en burn-out specialist Nell van de Ligt zegt hierover: “Een mens kan zijn emoties nooit volledig uitschakelen. Emoties zijn nu onderdeel van het mens-zijn. Men kan proberen om emoties te negeren of weg te drukken, maar als er echt iets mis is, blijven ze terugkomen. Emoties hebben op het werk dan ook een belangrijke functie: ze bepalen hoe iemand het werk en de werksituatie beleeft. Bovendien kan er veel afgelezen worden aan emoties.”

Emoties op het werk zijn waardevol

Emoties zijn volgens van de Ligt een belangrijke graadmeter om te zien hoe een persoon naar zijn professionele leven kijkt. Ze beschrijft 7 signalen van emoties op het werk waaruit een manager veel kan aflezen en voorspellen:

“Respond, don’t react”

·        Emoties van een werknemer laten zien of een persoon een ‘hart voor de zaak’ heeft. Ze geven aan hoe het werk beleefd wordt.
·        Emoties geven aan of iets als positief of negatief ervaren wordt op het werk.
·        Emoties zeggen iets over de inspiratie en motivatie van de medewerker.
·        Emoties zeggen iets over de actiebereidheid en inzet van de medewerker.
·        Emoties geven aan hoe weerbaar en veerkrachtig de medewerker is.
·        Emoties zeggen iets over de werksfeer op de afdeling, de onderlinge samenwerking en de interne verhoudingen.
·        Emoties geven aan of de medewerker werkdruk ervaart, stress ervaart en of er dus een risico is op ziekteverzuim.

3 tips voor omgaan met je emoties (op de werkvloer)

1. Know your triggers!

Het helpt als je kunt herkennen wat je van streek maakt of boos maakt. Op deze manier kun je je voorbereiden om kalm te blijven als een vervelende situatie zich voordoet op de werkvloer. Sterker nog, je kunt zelfs anticiperen op de reactie van een ander.

2. Wees assertief en ga het gesprek aan!

Het opkroppen van frustraties of negatieve emoties kan op lange termijn alleen maar leiden tot stress, conflictsituaties of zelfs een burn-out. Hoe langer je je issues op het werk laat aanslepen, hoe kleiner de kans is dat ze opgelost worden. Neem hierbij een assertieve houding aan en slik niet zomaar alles wat je wordt voorgelegd. Soms is het nodig om niet zomaar akkoord te gaan met de taken die er van je geëist worden. Vaak leidt een goed gesprek tot een voor beide partijen aanvaardbare afspraak.

3. Heb de moed het achterste van je tong (en persoonlijkheid) te laten zien!

Probeer altijd in je communicatie met je collega’s en leidinggevende zo rustig en correct mogelijk te zijn, maar laat merken dat je ook een eigen mening hebt en daarvoor durft uit te komen. Als je je persoonlijkheid toont, is de kans groter dat er met jou rekening gehouden wordt. Je ontgoochelingen voor jezelf houden is niet altijd goed voor je gemoedstoestand en voor het functioneren op het werk. Toon het dus!