Wanneer je zelf of in je nabije omgeving ooit een trauma hebt meegemaakt, dan weet je misschien al wel wat voor impact dat op je leven kan hebben. In dit artikel ga ik kort in op de symptomen van een trauma, hoe je een trauma kunt verwerken en wat te doen wanneer een dierbare een trauma doorgaat. Ik geef je bovendien 7 boekentips mee die een steuntje in de rug kunnen zijn bij traumaverwerking.
Wat is een trauma?
Een trauma is een onverwerkte gebeurtenis in het verleden, ontstaan door een heftige of schokkende gebeurtenis dat je gezien of meegemaakt hebt. Deze gebeurtenis kan recentelijk of lang geleden hebben plaats gevonden, en heeft bijvoorbeeld betrekking op een ongeluk, overval, mishandeling, scheiding, ontslag of het overlijden van een dierbare. Ook getuige zijn van een of meerdere nare gebeurtenissen kan een trauma veroorzaken, denk maar eens aan het meemaken van een oorlog. Je spreekt over een trauma wanneer een gebeurtenis zo’n grote en ingrijpende invloed op je leven heeft dat de herinneringen aan de schokkende gebeurtenis zich maar blijft opdringen, zoals flashbacks en nachtmerries.
Wat zijn de symptomen van een trauma?
Naast flashbacks en nachtmerries zijn er nog meer symptomen die kunnen voortkomen uit een trauma, zoals:
- Last hebben van prikkelbaarheid
- Woede-uitbarstingen
- Roekeloos of zelfdestructief gedrag
- Concentratieproblemen
- Overdreven schrikachtig of angstig zijn
- Altijd waakzaam zijn
- Moeite hebben met in- of doorslapen of onrustig slapen
- Een aanhoudende negatieve stemming hebben
- Het gevoel hebben minder verbonden te zijn met anderen en je sociaal terugtrekken
- Moeite hebben met het ervaren van positieve emoties
- Vermijdingsgedrag
“Healing is an art. It takes time. It takes practice. It takes love.”
Wanneer je deze symptomen herkent, wacht dan niet te lang met het zoeken van hulp voor de behandeling van je trauma. De klachten nemen mogelijk toe wanneer je er niks aan doet, en kan zelfs resulteren in PTSS, een Post Traumatische Stress Stoornis.
Hoe kun je aan de slag met een trauma?
Iedereen reageert weer anders op een traumatische gebeurtenis: de een wordt boos, de ander bang of geschokt en een ander gefrustreerd of juist hulpeloos. Mensen gaan dus verschillend om met trauma’s. Er is geen goede of slechte manier, maar je kan al baat hebben bij onderstaande praktische tips:
- Neem je gevoelens en klachten serieus
- Praten lucht op!
- Pak de dagelijkse routine weer op
- Zoek afleiding in zaken die je voorheen plezierig vond
- Volg bokstherapie en boks je frustratie eruit!
- Zoek deskundige hulp bij een psycholoog
- Lees één van onderstaande boeken
7 boekentips voor traumaverwerking
Het lezen van boeken over trauma’s en traumaverwerking kan je helpen om door het proces heen te komen. Of wanneer een dierbare in je omgeving worstelt met een trauma, krijg jij inzicht over zijn of haar traumaproces en gedrag. Hier mijn boekentips over omgaan met een trauma (in willekeurige volgorde):
Traumasporen – Bessel van der Kolk
Inspirerende aan dit boek over trauma’s is dat Bessel van der Kolk vanuit wetenschappelijk onderzoek adviezen geeft rond traumaverwerking. En vooral veel advies over lichaamsgerichte therapie zoals yoga, toneel, sporten of haptonomie.
“Don’t blame yourself!”
De tijger ontwaakt – Peter Levine
Peter Levine gaat ervan uit dat traumaverschijnselen eerder biologisch dan psychologisch zijn, en daarom het best op een lichaamsgerichte manier kunnen worden bestreden. Door iemand de oorzaak van zijn trauma opnieuw te laten beleven (‘de tijger ontwaakt’) en daarbij het lichaam in staat te stellen de geblokkeerde overlevingsenergie los te laten, kan een trauma overwonnen worden.
Trauma & Herstel – Judith Herman
Dit boek is nog altijd een baanbrekend boek over traumatische gebeurtenissen en de slachtoffers daarvan. Judith Herman stelt in dit baanbrekende werk dat psychologische trauma’s alleen begrepen kunnen worden in hun sociale context. Uitgaande van haar eigen onderzoek naar incest en de uitgebreide literatuur over oorlogsveteranen en slachtoffers van terreur, trekt ze verrassende parellellen tussen particulier geweld, zoals kindermishandeling, en politiek geweld, bijvoorbeeld oorlog.
TRE Trauma- en spanning reducerende oefeningen – David Berceli
Dit boek van onderzoeker David Berceli, een internationaal expert op het gebied van trauma-interventie en het oplossen van conflicten, is zeer praktisch en omvat verschillende oefeningen om met een onverwerkt trauma aan de slag te gaan, en de spanning uit je lijf los te laten.
Innerlijke zelfvervreemding overwinnen na trauma – Janina Fisher
In dit boek combineert Janina Fisher haar neurobiologische kennis over trauma en hechtingsproblematiek met een praktische benadering voor de behandeling daarvan. In duidelijke bewoordingen, die zowel de therapeut als de cliënt zullen aanspreken, stelt ze een behandelmodel voor dat de nadruk legt op ‘verwerking’ waarbij schaamte, zelfverachting en aannames van schuld vervangen worden door compassievolle acceptatie.
Sensorimotor Psychotherapy – Pat Ogden
In dit boek wordt dieper ingegaan op interventies voor traumaverwerking en het herstel van gehechtheid. Het is voornamelijk een boek voor professionals, maar eventueel ook om samen met cliënten op te pakken om tot zelfkennis en verandering te komen.
Ontwikkelingstrauma helen – Laurence Heller & Aline LaPierre
In dit boek introduceren 2 onderzoekers het Neuro Affective Relational Model (NARM), waarin een niet-traditionele benadering van psychodynamische en lichaamsgerichte psychotherapie en het werken met identiteit worden gecombineerd. NARM legt de nadruk op werken in het moment, waarbij de focus ligt op het aanwenden van eigen kracht, om zo identiteitsverstoringen zoals een lage eigenwaarde, schaamte en chronische zelfveroordeling (die het gevolg zijn van relationeel en ontwikkelingstrauma) op te lossen.
In de kennisbank staan diverse trauma gerelateerde artikelen. Heb jij deze al gelezen?