Sensomotorische therapie… omdat woorden niet altijd genoeg zijn

In de psychotherapeutische praktijk speelt het lichaam vaak nog een onderbelichte rol. En dat terwijl je een schat aan informatie in het lichaam kunt vinden. Sensomotorische Therapie geeft inzicht in hoe ervaringen uit het verleden via het lichaam tot uitdrukking komen. In dit artikel geef ik je een informatie over deze lichaamsgerichte therapie en hoe je met en via je lichaam kunt herstellen van van trauma’s en hechtingsstoornissen.

Hoe is Sensomotorische Therapie ontstaan?

Sensomotorische therapie is een lichaamsgerichte behandeling van trauma’s en hechtingsstoornissen. De therapie bouwt voort op traditionele psychotherapeutische technieken zoals hypnotherapie en mindfulness therapie, maar zet het lichaam centraal in de therapie. Het lichaam is hierbij zowel een bron van informatie als een aangrijpingspunt voor de behandeling. Er wordt gebruik gemaakt van een Mindfulness benadering zodat een diepe authentieke ervaring mogelijk wordt.Sensomotorische Therapie is ontwikkeld door Dr. Pat Ogden. Na jarenlang onderzoek op het gebied van hechting, trauma, neurowetenschappen en dissociatie, startte zij in 1981 het Sensorimotorische Psychotherapie Instituut® in de Verenigde Staten, een internationaal erkend instituut gespecialiseerd in somatische-cognitieve benaderingen voor de behandeling van posttraumatische stress-stoornis (PTSS) en hechtingsstoornissen.

“… because words are not always enough.”

Hoe werkt een Sensomotorische Therapie Sessie?

Bij Sensomotorische Therapie wordt niet zozeer naar de feitelijke gebeurtenis gekeken, maar eerder naar het lichamelijke verhaal. Stel: je hebt als kind niet geleerd om uit te reiken naar de liefde van je mama, omdat je moeder geen liefde kon geven. Dan kan het zijn dat je niet snel geneigd bent om zelf om een knuffel te vragen in je volwassen leven. Jouw natuurlijke beweging om een knuffel te vragen is je eigenlijk afgeleerd. De beweging naar buiten toe wordt niet meer gemaakt, of niet meer afgemaakt. Terwijl je misschien enorm smacht naar een knuffel.In Sensomotorische Therapie krijgt het lichaam de kans om dit te oefenen, om deze beweging opnieuw te mogen maken. Door deze enkele keren uit te voeren, wordt het trauma dat in je lichaam vastzat, doorbroken. Dit noemen ze binnen Sensomotorische Therapie, een act of triumph. Hierdoor kan het de nieuwe manier van ‘zijn’ in het lichaam verankeren, en gaat de cliënt met veel voldoening naar huis.

Sensomotorische Therapie: de innerlijke ervaring telt!

Een zeer belangrijk principe waarmee Sensomotorische Therapie werkt, is het aandachtig bewustzijn van de innerlijke ervaring. Hier worden 5 bouwstenen onderscheiden die gezamenlijk de innerlijke ervaring van een mens uitmaken: gedachten, emoties, vijfzintuiglijke waarnemingen, bewegingen en lichaamssensaties. Tijdens een sessie wordt gevraagd naar deze 5 bouwstenen. Wanneer dit te heftig wordt voor de cliënt, dan is er de mogelijkheid om de intensiteit van de ervaring af te laten nemen. Hierdoor is de cliënt in het vervolg in staat om zelf dit proces te reguleren.In de vroege kindertijd ontwikkelen zich lichamelijke patronen nog voordat je met woorden iets duidelijk kunt maken. Het eigen lichaam wordt dan voornamelijk gebruikt en dat van anderen om onszelf te oriënteren. In de volwassen jaren kunnen die patronen nog steeds van grote invloed zijn op relaties met anderen, zonder dat je precies met woorden de vinger op kunt leggen.

Hoe werkt Sensomotorische Therapie precies?

Gebaren, lichaamshouding, manier van spreken, gezichtsuitdrukkingen, de blik in iemands ogen en de bewegingen van het lijf. Het lichaam vertelt ons veel en deze signalen zijn misschien wel belangrijker dan het verhaal in woorden. Dit is het uitgangspunt van een Sensomotorische Therapie. Er wordt gewerkt met de signalen die iemand opmerkt in zijn of haar lichaam wanneer hij of zij over zijn ‘probleem’ praat. Van daaruit wordt gewerkt met de lichaamshouding en kleine bewegingen, zonder deze van buitenaf te corrigeren. Bij Sensomotorische Therapie gaat de therapeut po zoek naar wat belangrijk is voor de cliënt om de verandering van binnenuit te laten komen.

Boekentips Sensomotorische Therapie

Graag geef ik je nog enkele boekentips rond Sensomotorische Therapie mee. Boeken die geschikt zijn voor zowel collega-therapeuten die rond trauma werken als mensen die op zoek zijn naar een goede, manier om een trauma te verwerken of om met PTSS of hechtingsstoornissen om te gaan:

Sensorimotor Psychotherapy: Interventies voor traumaverwerking en het herstel van gehechtheid – Dr. Pat Ogden & Janina Fisher

In dit boek gaan grondlegger van de Sensorimotorische Therapie, Dr. Pat Goden en klinische psycholoog Dr. Janina Fisher dieper in op ‘de taal van het lichaam’. Deze somatische taal onthult namelijk de nalatenschap van trauma’s en andere vroegkinderlijke of vergeten dynamieken. Door het lichaam een duidelijke plaats te geven in de therapeutische benadering, krijgt de cliënt een belangrijk middel aangereikt om tot zelfkennis en verandering te komen. Dit boek is geschreven voor zowel therapeuten als cliënten als een praktische handleiding voor de taal van het lichaam.

The Body keeps the score – Bessel van der Kolk

In dit Engelstalige boek presenteert de Nederlandse psychiater Dr. Bessel van der Kolk een nieuw model om traumatische stress effectief te bestrijden. Erover spreken of het behandelen met medicijnen leiden beide niet tot een bevredigend resultaat. Met verhalen uit zijn eigen praktijk en van specialisten over heel de wereld. The Body Keeps the Score werpt een nieuw licht op manieren om een trauma te overwinnen. Deze liggen verborgen in het regelen en het in balans brengen van lichaam en geest door middel van sporten, drama, yoga, mindfulness, meditatie en andere wegen naar het evenwicht.