Kwetsbaarheid is iets dat veel mensen lastig vinden om mee om te gaan. Ze zijn namelijk bang om door anderen veroordeeld of gekwetst te worden. Die angst ontstaat vaak wanneer iemand al eerder is gekwetst, door bijvoorbeeld een stukgelopen relatie of een afwijzing.
Zulke ingrijpende situaties doen pijn, ze maken je kwetsbaar. Daarom zullen de meesten van ons er alles aan doen om dergelijke ervaringen te vermijden. Zo kun je jezelf een hoop verdriet en ellende besparen.
Toch hoeft kwetsbaarheid niet altijd negatief te zijn. De angst voor kwestbaarheid is namelijk maar tijdelijk. Wanneer je jezelf openstelt voor nieuwe uitdagingen ben je wellicht kwetsbaarder dan normaal, maar je kunt er ook van leren en zo doorgroeien!
Wat betekent kwetsbaar zijn?
Wat betekent kwetsbaar zijn precies? Aphinya Dechalert omschrijft dit fenomeen en het doel ervan erg nauwkeurig:
When you open yourself up to the possibility to criticism and rejection, you’re also opening yourself up to chance and growth.
Wanneer je jezelf openstelt voor de mogelijkheid dat je kritiek kunt krijgen van anderen en afgewezen kunt worden (zowel fysiek als mentaal), stel je jezelf ook open voor nieuwe kansen en groei.
Kwetsbaar zijn is niet altijd iets dat voorkomen kan worden. Heftige gebeurtenissen kunnen, letterlijk en figuurlijk, littekens achterlaten. Een eerder genoemd voorbeeld is afwijzing. Wanneer je verliefd op iemand bent en er later achterkomt dat dit niet wederzijds is, kom je al snel in een kwetsbare situatie terecht. De meeste mensen gaan na zo’n afwijzing daarom niet direct op zoek naar een nieuwe relatie.
Wat hoort er niet bij kwetsbaarheid
Jezelf kwetsbaar opstellen getuigt van een hoop moed. Het is vooral erg effectief om jezelf kwetsbaar op te stellen bij vrienden, familie en andere mensen die je vertrouwt. In het bijzijn van je naasten hoef je geen emoties te verbergen, maar kun je deze juist laten zien. Door emoties te tonen, zul je merken dat je opgekropte spanning bijna onmiddellijk kwijtraakt. Dit betekent natuurlijk niet dat je alles van jezelf maar met jan en alleman moet delen.
Het is belangrijk om kwetsbaar te zijn tegenover mensen die je vertrouwt en die als het ware jouw kwetsbaarheid ‘verdienen’. Deze mensen zullen het eerder accepteren dan een vreemde die vrijwel niets van jou weet.
Kwetsbaar zijn is een kans voor persoonlijke groei
De voornaamste reden om kwetsbaar te zijn, is de mogelijkheid om als persoon te groeien en te leren. Dit heeft alles te maken met persoonlijk leiderschap: je neemt jezelf als het ware bij de hand door jezelf continu te verbeteren. Door je eigen emoties te herkennen en te accepteren, kun je op een doelgerichte manier kwetsbaar zijn.
Soms zit je met een probleem, of zie je ergens enorm tegenop. Het identificeren waar je precies bang voor bent, zorgt voor meer inzicht en na verloop van tijd zal je meer controle krijgen over datgene wat je dwarszit. Je weet dan namelijk waar de angst vandaan komt, wat het vinden van een oplossing vergemakkelijkt. Bovendien is het belangrijk om te onthouden dat angst, pijn en verdriet altijd van tijdelijke duur zijn.
Wanneer je kwetsbaar bent en jezelf openstelt tegenover dierbaren, kun je reacties meer sturing geven. De kans bestaat dat je in een open gesprek onverwachte emoties gaat tonen tegenover een ander en jezelf. Zodra je deze emoties leert herkennen en zo een plekje kunt geven, zul je negatieve gevoelens beter kunnen sturen en indien nodig zelfs pauzeren. Als je nu al zover bent, ben je erg moedig! Wees daar trots op en ga zo door; je zult merken dat het oplucht.
Oefenen met kwetsbaarheid
Omdat kwetsbaarheid een van de beste manieren is om persoonlijke groei te stimuleren, is het zaak om er veel mee te oefenen. Hoe vaker je jezelf kwetsbaar opstelt, des te sneller je went aan het gevoel van het openstellen en de risico’s die ermee gepaard gaan.
Voor veel mensen kan dit oefenproces lang duren. Het kan zijn dat je je nog lang oncomfortabel blijft voelen. Maar door jezelf bewust in kwestbare situaties te begeven, leer je vanzelf te relativeren. Angst zit voornamelijk in je hoofd, word je ervan bewust dat als je bang bent, het heel gemakkelijk is om dingen erger voor te stellen dan ze in werkelijkheid zijn.
Dit betekent natuurlijk niet dat je al je angsten simpelweg met kwetsbaarheid kunt laten verdwijnen. Je kunt ze tot op zekere hoogte beheersen door ze te accepteren en naar ze te luisteren.
De enige manier om te oefenen met jouw kwetsbaarheid is door jezelf in het spreekwoordelijke diepe te gooien. Kwetsbaar zijn opent de deur naar nieuwe ervaringen, nieuwe connecties en nieuwe relaties. Je zult over de drempel moeten stappen om deze kansen niet voorbij te laten gaan. Durf risico’s te nemen. De uitkomst is nooit zeker, maar het gaat erom dat je dingen probeert en je niet meer laat weerhouden voor een mogelijk negatief resultaat.
Tips om kwetsbaarheid te tonen
Er zijn volgens Karen Young vijf manieren waarop je jouw kwetsbaarheid in een positieve zin kunt versterken. Door het volgen van haar tips kun je jezelf een andere houding aanleren, ook wel bekend als de groeimindset, waarbij je open staat voor nieuwe ervaringen en kennis.
1. Luister naar je hart
Hoe cliché dit ook klinkt, het is het beste wat je kunt doen. Luister naar wat je écht wilt. Maak desnoods een stappenplan en handel hier vervolgens ook naar. Je zult merken dat je ook voor de risico’s kwetsbaar moet zijn. Dat vereist moed. Maar geen zorgen: wanneer je eenmaal bent gestart zul je al gauw niet meer anders willen!
2. Ontwikkel moed
Het is bekend dat er in het leven een hoop kan gebeuren, waaronder vervelende en heftige dingen. Je kunt er simpelweg niet vanuit gaan dat er in jouw leven niks schokkends zal gebeuren. Waar je wel zeker van kunt zijn, is het feit dat je met deze nare zaken om moet gaan. Daarom is het verstandig om moedig te leven en je in deze situaties kwetsbaar op te stellen. Zo kun je ook de nare dingen in het leven accepteren.
3. Wees kritisch op je eigen gedachten en gevoelens
Soms geloven we bepaalde dingen omdat ze logisch lijken of omdat ‘het eenmaal zo hoort’. Herkenbaar? Niet alles wat normaal en logisch lijkt, hoeft dat daadwerkelijk te zijn. Het is juist goed om over bepaalde zaken te twijfelen. Door ook hier jezelf kwetsbaar op te stellen en risico’s aan te gaan, kun je als persoon groeien.
Een voorbeeld: wanneer je denkt dat je iemand anders niet waardig bent, ga je hier na een tijdje zelf in geloven en kan dit in het ergste geval de relatie met zo iemand schaden. Blijf reflecteren op dergelijke gedachten in plaats van ze voor jezelf te rechtvaardigen.
4. Omarm jouw kwetsbaarheid
Onderzoek (zie de video onderaan dit artikel) toont aan dat mensen met sterke en liefdevolle relaties kwetsbaarheid als iets noodzakelijks zien. Zij geloven namelijk dat voldoende kwetsbaarheid in een relatie bevorderlijk is voor wederzijds begrip.
Het onderzoek bevestigt dit en geeft aan dat jezelf openstellen het belangrijkste is wat je kunt doen. Hierdoor laat je zien dat je jouw vrienden, familie of partner nodig hebt en dat je tegelijkertijd voor hen klaarstaat. Mensen in je directe omgeving zullen dit als een teken van vertrouwen zien en hier ook met begrip mee omgaan.
5. Het benutten van kwetsbaarheid
Wanneer we tegen een probleem aanlopen, proberen we dit altijd eerst zelf op te lossen. Dat is op zich niet vreemd. Om hulp vragen betekent immers dat je kwetsbaar moet kunnen zijn. Toch hebben gevoelens zoals onzekerheid of ongemak juist een positief effect op ons leven. Wanneer we ons onzeker over iets voelen, krijgen we op den duur vaak meer duidelijkheid en inzicht in de situatie. Het is een moment waar je een hoop uit kunt leren, zowel wat betreft het verleden als de toekomst.
Door negatieve gedachten te accepteren en vervolgens om te zetten in positiviteit waarbij je jouw angsten en onzekerheden omarmt, stel je jezelf in staat om op een ‘veilige’ manier kwetsbaar te zijn en te leren.
Kwetsbaar zijn in een relatie
Kwetsbaar zijn heeft zoals we hebben gezien veel betrekking op relaties die we met anderen hebben. Mark Manson geeft een aantal richtlijnen, waardoor je jezelf in een relatie kwetsbaarder kunt opstellen om zo een sterkere verbinding met je geliefde te vormen.
Geef te dat je ergens niet goed in bent
Ieder mens is goed in bepaalde dingen en minder goed in andere. Dat is heel normaal en maakt ons uniek. Als je eerlijk kunt toegeven dat je ergens niet zo goed in bent, zullen anderen je eerder respecteren dan wanneer je voortdurend aan het opscheppen bent over jouw sterke kanten.
Neem je verantwoordelijkheid
Verantwoordelijkheid nemen kan soms enorm lastig zijn, vooral als het lijkt dat de ander schuldig is. Denk bijvoorbeeld aan een stukgelopen relatie. Voordat je alles grondig hebt verwerkt, is het makkelijk om de ander verantwoordelijk te houden voor alles wat in de relatie niet goed ging.
Door zelf verantwoordelijkheid te nemen kun je heel sterk worden. Bijvoorbeeld het toegeven van eigen fouten en deze vervolgens erkennen, stelt je in staat om een geschikte oplossing te zoeken. Wanneer je de schuld bij iemand anders legt, verwacht je van nature een soort compensatie, terwijl je een ander natuurlijk niet kunt dwingen om schuld te erkennen.
Geef aan wat je nodig hebt
Het komt vaak genoeg voor dat een nare opmerking even blijft hangen. We kiezen er snel voor om opmerkingen die ons persoonlijk raken tegenover anderen weg te lachen of simpelweg te negeren, terwijl ze ondertussen van binnen nog doordreunen. Daarom is het goed om meteen iemand aan te spreken op grensoverschrijdend gedrag.
Op momenten dat je voor jezelf opkomt en aangeeft dat iemand een grens heeft overschreden, ben je heel kwetsbaar. Dit is belangrijk, omdat de gesprekspartner dan meteen merkt dat hij of zij te ver is gegaan. Soms heeft iemand namelijk niet door wanneer een grens is overschreden.
Toon waardering, respect en liefde
Maar je moet niet alleen het ‘slechte’ gedrag van anderen benoemen. Misschien is het nog wel belangrijker om waardering, respect en genoeg liefde te tonen. Dat kan zowel voor je partner als een goede vriend of een familielid. Dit wordt ook wel het toppunt van kwetsbaarheid genoemd, omdat je niet altijd weet of een ander hier positief op reageert. En een afwijzing van getoonde affectie kan hard aankomen.
Wees hierin altijd oprecht!
De expert op het gebied van kwetsbaarheid: Brené Brown
Brené Brown is al jarenlang een deskundige op het gebied van kwetsbaarheid en heeft hierover diverse boeken geschreven. In deze video van haar lezing bij TedXHouston legt ze in heldere taal uit wat kwetsbaarheid volgens haar betekent, wat de kracht van kwetsbaarheid is en hoe je dit zelf kunt toepassen.
Brown heeft onderzoek naar kwetsbaarheid gedaan, wat in totaal ongeveer tien jaar heeft geduurd. Zes van deze tien jaar heeft ze gewijd aan het analyseren van een aantal doelgroepen. Hieruit kwam duidelijk naar voren dat de meerderheid van de onderzochte groepen de verbinding met anderen het belangrijkste vindt. Haar conclusie: vrijwel iedereen wil zich verbonden voelen, maar veel mensen zijn bang dat ze een verbinding met iemand anders niet waard zijn. Brown licht aan de hand van haar onderzoek toe wat de kracht van kwetsbaarheid is.
The Power of Vulnerability
Het kwalitatieve onderzoek en de uitkomsten van haar onderzoek heeft Brown beschreven in haar boek The Power of Vulnerability. In dit boek beschrijft ze waarom mensen het normaal vinden om kwetsbaarheid en ongemak te vermijden en staat ze stil bij de vele voordelen van kwetsbaar zijn.
Brown illustreert deze moeilijke onderwerpen met duidelijke voorbeelden die in deze tijd heel herkenbaar zijn. Tegenwoordig streven veel mensen naar perfectie en de meest ideale versie van zichzelf. Alhoewel dit niet persé slecht is, wijst Brown op de positieve effecten van imperfectie en onzekerheid. Een aanrader wanneer je meer wilt weten over kwetsbaar zijn!