Leidinggeven is mensenwerk. Dit maakt leidinggeven een van de mooiste dingen die er is, maar zeker ook een van de moeilijkste dingen. Dag in, dag uit, moet je het beste uit je medewerkers halen. Korte termijnresultaten mogen daarbij niet leiden tot problemen op de problemen op de lange termijn.
Omdat leidinggeven zo uitdagend is, is er veel over dit onderwerp geschreven. Uit al het onderzoek komen negen leiderschapskwaliteiten steeds weer naar boven. Wat zijn de belangrijkste eigenschappen van effectieve leiders?
Effectieve leiderschapskwaliteiten
1. Zijn eerlijk en integer
Een bekend Nederlands spreekwoord luidt: Eerlijk duurt het langst. Hoe kun je van je teamleden verwachten dat zij open kaart spelen als je zelf een dubbele agenda hebt? Als je zegt waar het op staat, dan weten je teamleden waar ze toe aan zijn. Het grootste voordeel aan eerlijk zijn is dat het bevrijdend werkt. Je kunt naar eigen gevoel luisteren en je hoeft nergens een draai aan te geven. Je hoeft nooit na te denken wat je tegen wie gezegd hebt. Dit geeft meer energie om te werken aan de inhoud.
2. Zijn enthousiast over hun vak
Ben jij enthousiast, dan zijn je teamleden dat ook. Je inspireert je team door te laten zien dat je alles op alles zet om problemen op te lossen. Net doen alsof je enthousiast bent, helpt niet. Je medewerkers merken dit en gaan zelf ook meer aandacht besteden aan andere dingen. Oprecht enthousiasme is tegelijkertijd ook een valkuil. Het is prima dat jij nog even wat langer op kantoor blijft om wat vakliteratuur te lezen. Het moet alleen niet zo zijn dat medewerkers zich bezwaard voelen als ze gewoon om vijf uur naar huis willen.
Leestip: hoe ga je om met boze medewerkers?
3. Zijn communicatief vaardig
Communicatieve vaardigheden zijn enorm belangrijk voor een leidinggevende. Natuurlijk, dit betekent dat je in het openbaar moet kunnen spreken. Je moet duidelijke mails kunnen schrijven.
Belangrijker dan harde skills zijn de zachte vaardigheden.
Luister je naar je teamleden en probeer je hen te begrijpen? Kun je je verplaatsen in je medewerkers, maar durf je ze ook aan te spreken op hun gedrag als dat moet? Als jij open communiceert met je teamleden, dan luisteren collega’s ook beter naar elkaar als jij er niet bent.
Goed kunnen luisteren heeft nog meer voordelen. Onderhandelingen lijken vaak een gevecht waarin een partij wint en de andere partij verliest. Als je goed luistert naar jezelf en naar de ander, vind je vaak een oplossing die voor alle partijen beter is.
4. Kunnen goed beslissingen maken
Op het moment dat het team niet weet wat het beste is, zijn de ogen op jou gericht. Het is aan jou om te bepalen of het team links of rechts gaat. Op deze momenten kun je jezelf als leider onderscheiden. Je moet weloverwogen een beslissing maken. Dit betekent dat je alle belangen moet afwegen. Je teamleden moeten absoluut niet het gevoel krijgen dat zij niet meegenomen worden in de beslissing.
Aan de andere kant moet je waken voor ‘paralysis by analysis’. Je kunt nu eenmaal van tevoren niet weten hoe jouw beslissing gaat uitpakken. Meer informatie zorgt niet per definitie voor een betere beslissing. Je team verwacht ook vaak dat jij snel een besluit neemt.
Heb je eenmaal de knoop doorgehakt, dan moet je aan je beslissing vasthouden. Alleen bij grote onvoorziene gevolgen kun je terugkomen op je beslissingen.
5. Zetten specialisten in hun kracht
De mensen in jouw team zijn ooit aangenomen omdat ze specifieke kwaliteiten hebben. Veel leiders benutten de specifieke kwaliteiten van hun team niet. Zij bemoeien zich teveel met wat hun teamleden moeten doen en hoe. Dit is erg frustrerend voor je teamleden.
Geef je medewerkers dus de ruimte om te doen wat zij denken dat goed is.
Doordat je teamleden vertrouwen voelen, durven zij meer. Ze voelen zich een grotere verantwoordelijkheid voor hun werk. Dit komt de kwaliteit van hun werk en hun werkvreugde ten goede. Prettige bijkomstigheid is dat jij meer tijd overhoudt voor andere zaken.
6. Hebben zelfvertrouwen (maar niet te veel)
Zelfvertrouwen is een mooie en een gevaarlijke eigenschap. Je hebt er snel te veel of te weinig van. Heb je te veel zelfvertrouwen, dan durven je ondergeschikten niet tegen je in te gaan. Teamleden gaan buiten jouw beeld hun eigen weg. Heb je te weinig zelfvertrouwen, dan hebben je teamleden geen vertrouwen in jou als leider. Teamleden met een eigen agenda lopen over jou heen. Al snel ben je alleen nog op papier leidinggevende.
Zelfvertrouwen is een belangrijke eigenschap voor een leider. Maar deze eigenschap dient jou alleen als het samengaat met de andere leiderschapskwaliteiten. Je kunt je zelfvertrouwen ontwikkelen door nieuwe dingen te proberen. Je moet hierbij niet bang zijn om fouten te maken.
7. Inspireren hun teamleden
Waarom is jouw organisatie of bedrijf opgericht? Wat is de rol van jouw team bij het verwezenlijken van dit doel? Een belangrijke taak van de manager is om het hogere doel van het werk over te brengen aan de teamleden. Als bepaalde klussen blijven liggen, is het aan jou om je medewerkers zover te krijgen dat zij dit werk toch op willen pakken. Iemand aanwijzen kan altijd nog.
Ook op andere manieren inspireer je je teamleden. Als iemand bij je komt met een probleem, dan probeer je hem of haar over dode punt heen te helpen. Je biedt oplossingen en denkt met de ander mee. Natuurlijk ben je realistisch, maar je denkt hierbij in mogelijkheden en niet in beperkingen.
8. Geven leiding op basis van principes
Vraag het de gemiddelde voetbalsupporter, niets is zo vervelend als een inconsequente scheidsrechter. Ook als leidinggevende moet je in gelijke gevallen gelijk handelen. Doe je dit niet, dan creëer je onzekerheid.
Een goede leidinggevende ontwikkelt daarom een aantal principes die hij gebruikt bij de dagelijkse leiding. Deze principes zijn ook bekend bij de medewerkers. Je kunt best een keer worden op een van je teamleden. Soms is dat zelfs nodig. Het moet alleen wel voorspelbaar zijn waarom je boos wordt.
Leestip: ontwikkel emotionele intelligentie binnen jouw team
9. Verbetert zichzelf continu
De perfecte leider bestaat niet, maar je kunt er wel naar toe groeien. Dit betekent dat je kritisch moet blijven kijken waar je jezelf kan verbeteren. Alleen als je in staat bent om de gevolgen van je eigen gedrag te overzien, kun je je leiderschapskwaliteiten verder ontwikkelen. We zijn helaas niet altijd in staat om onze eigen beperkingen te overzien. Soms heb je hulp van buitenaf nodig om een goede analyse van je gedrag te maken.
Effectieve leiders hebben mensen om zich heen die hen helpen een betere leider te worden.
Wil jij jouw leiderschapskwaliteiten verder ontwikkelen?
Lizet helpt leiders bij het verbeteren van hun leiderschapskwaliteiten. Deze leiders zijn o.a. werkzaam bij de overheid, de politie, in het MKB en de IT-sector.
Probeer niet alles zelf. Coaching brengt je enorme stappen vooruit. Geef jezelf de kans om een goede, inspirerende en effectieve leider te zijn. Maak gratis kennis met Lizet Bakker.
