Luisteren Naar Je Lichaam; Hoe Doe Je Dat?

“Waar voel je het verdriet in jouw lichaam?’’ vroeg ik onlangs aan een klant. Ze keek me met wazige ogen aan en moest heel diep nadenken. Uiteindelijk zuchtte ze een keer en zei: “ik heb eigenlijk geen idee.”

Jouw lichaam bevat veel informatie. Denk aan de welbekende vlinders in je buik, een stijve nek, je hart dat in je keel klopt of darmen die opspelen. Al deze gevoelens en sensaties in jouw lichaam komen ergens vandaan en zijn onderdeel van jou als persoon. Daarnaast zijn ze voor iedereen uniek. Niemand voelt en ervaart precies hetzelfde als jij.

Mensen worden geboren met een natuurlijke connectie met hun lichaam.

Baby’s weten namelijk heel goed wat ze voelen en kunnen dit op jonge leeftijd al aangeven. Als we ouder worden, verliezen de meesten van ons deze verbinding tussen lichaam en geest. In dit artikel wordt uitgelegd hoe je kunt luisteren naar jouw lichaam. Het lichaam is een bron van wijsheid. Emoties als geluk, angst en tevredenheid vertellen namelijk een hele hoop!

Wat zegt mijn lichaam allemaal?

Net zoals het stemmetje in je hoofd, probeert ook het lichaam duidelijk te maken wat goed en slecht voor je is. Het doet dit door verschillende prikkels te sturen. Wanneer je jezelf bezeert, wrijf je over de pijnlijke plek en wanneer je last van hoofdpijn hebt, wil je het liefst de ogen sluiten. Allemaal logische reacties, omdat je lichaam het beste met je voor heeft!

Wat betekent ‘luisteren naar je lichaam’ eigenlijk?

Het is een bekend advies dat veel wordt gedeeld: ‘luister goed naar je lichaam!’ Misschien horen we het niet eens, of nemen we het voor lief. ‘Komt goed!’ of ‘ik zal het proberen’ zijn dan makkelijke reacties. Toch is het enorm belangrijk om daadwerkelijk naar je lichaam te luisteren.

Maar al te vaak raken we onszelf helemaal kwijt in gedachten. Ambitieuze doelen zorgen er voor dat we ons focussen op de belangrijke zaken in ons leven. Dat is op zich niet erg, zolang je maar niet vergeet om te luisteren naar je lichaam. Dat is echter knap lastig.

Hier een aantal voorbeelden die illustreren wat luisteren naar je lichaam betekent.

– Gevoelens zijn er, ontkennen is zinloos

Van tijd tot tijd zal het lichaam prikkels sturen die wij als oncomfortabel ervaren, zoals pijn of een naar onderbuikgevoel. Deze prikkels vinden we niet prettig, maar de boodschap is heel nuttig. Het vertelt ons namelijk dat ons iets dwars zit en er iets moet veranderen.

Door in dit geval de negatieve prikkels te negeren, lossen we niets op. Het lichaam zal je blijven herinneren aan het feit dat er iets niet klopt. Maar hoe langer je dit blijft negeren, hoe moeilijker het wordt om met je lichaam verbonden te blijven. Uiteindelijk merk je minder snel wat slecht voor je is.

– Accepteer je gevoelens en beoordeel ze niet

Je kunt dus beter alle gevoelens maar gewoon accepteren. Zie ze als een onderdeel van jou als persoon. Misschien ben je wel eens onzeker of ontevreden over jouw emoties, maar het is belangrijk om er geen oordeel over te vellen. Iedereen heeft ze immers.

No feelings. No Healing.

Zowel positieve als negatieve gevoelens zijn menselijk. Ze horen bij jouw persoonlijkheid en die maakt je tenslotte uniek. Accepteer dat je gevoelens hebt en leer hiermee om te gaan. Als dat lukt, zal je merken dat emoties je niet altijd in de weg staan.

Benieuwd hoe jij beter om kunt gaan met emoties en gevoelens. Lees deze drie artikelen:
1. Hoe kun jij emoties uiten op je werk?
2. Zelfcompassie; het mooiste cadeau aan jezelf.
3. Wat als je niet kunt huilen?

– Sta open voor lichaamssignalen en wees bereid te luisteren

Er zijn al enkele voorbeelden genoemd van manieren waarop je lichaam iets duidelijk kan maken. Het moge inmiddels duidelijk zijn dat hier aandachtig naar luisteren belangrijk is. Gelukkig kan het lichaam wel een aantal klappen vangen en zijn de gevolgen in het begin meestal wel te overzien. Het consequent negeren van het lichaam veroorzaakt echter grotere schade. In het geval van pijn kan het leiden tot een langdurige blessure en dat wil je natuurlijk niet.

– Jouw lichaam wil het beste voor je, vertrouw er op!

Onthoud goed: je lichaam is je vriend. Alle onderdelen hebben een eigen taak en functioneren zoals bedoeld, iets wat je lichaam graag zo houdt. Daarom informeert het je constant. Naar die informatie moet je snel kunnen handelen. Door je focus te verleggen creëer je een gezonde balans tussen lichaam en geest. En dat is de basis voor een comfortabel en zelfbewust leven.

– Waardeer spontane emoties

Iedereen heeft te maken met spontane emoties, ongeacht geslacht of leeftijd. Waar ze precies vandaan komen is voor iedereen verschillend, maar ze hebben één ding gemeen: ze hebben altijd een bepaald gevoelseffect. Realiseer je wel dat ze slechts tijdelijk zijn. Voor je het weet zijn ze weer verdwenen. Daarom moet je ze juist leren te waarderen. Dat begint bij acceptatie.

– Luister naar lichamelijke behoeftes

Je lichaam geeft ook aan wanneer het toe is aan rust, of juist aan beweging en actie. Als je gehoor geeft aan deze ‘verzoekjes’, ben je al heel goed bezig! Je zult merken dat tijdig rusten en bewegen dan veel effectiever is. Bovendien krijg je er een lekker voldaan gevoel van!

Tegenwoordig is het niet mogelijk om zomaar ergens uit te rusten wanneer je moe bent. We leiden allemaal drukke levens. Toch kun je elke dag wat tijd vrijmaken voor persoonlijke behoeftes. Neem een dagelijkse time-out voor jezelf en doe wat je lichaam op dat moment fijn vindt.

Vind je het lastig om goed naar het lichaam te luisteren? Heb je het gevoel dat je zelf geen keuzes kunt maken? Dan volgen hier een paar tips om je op weg te helpen.

Tips om beter te luisteren naar jouw lichaam

Luisteren naar alles wat het lichaam jou wil vertellen, lukt niet iedereen meteen. Het gaat stap voor stap en oefening baart kunst. Na verloop van tijd zorg je dan niet alleen voor een gezonde balans, maar zal jouw zelfbewustzijn ook groeien.

1. Respecteer je lichaam

Wanneer je een gesprek hebt met een goede vriend of een persoon die je vertrouwt, is dit prettiger, dan hetzelfde gesprek met een vreemde te hebben. Hetzelfde geldt voor het gesprek tussen jou en je lichaam. Als je het niet goed kent en niet respecteert, kun je er ook niet goed naar luisteren.

Dit klinkt allemaal erg heftig, maar in werkelijkheid is het vrij simpel. Waardeer je unieke lichaam zoals het is en wees dankbaar voor hoe het werkt. Blijft dit lastig? Je kunt dit heel gemakkelijk oefenen door je waardering hardop voor de spiegel uit te spreken, aan de hand van simpele zinnetjes.

Een paar voorbeelden: Lief lichaam…

• …ik ben dol op jou, precies zoals je bent
• …ik heb respect voor alles wat je elke dag voor mij doet
• …ik vertrouw op je en ga goed voor je zorgen
• …bedankt voor alles wat je in mijn leven hebt gedaan

Vind je het lastig om waardering te tonen, omdat je bijvoorbeeld ontevreden bent over een bepaald lichaamsdeel? Bedenk dan dat je zonder dat lichaamsdeel niet compleet bent! Probeer alle negatieve gedachtes om te zetten in positieve en wees er trots op.

2. Maak de juiste verbinding tussen lichaam en geest

Dit kun je heel gemakkelijk doen door te oefenen met de juiste ademhaling. Als je mediteert, gebruik je ook dergelijke concentratieoefeningen. Ze helpen je zelfbewuster te worden en op persoonlijk niveau te groeien. Begin door je hand op je buik of borstkas te laten rusten. In combinatie met een ontspannen ademhaling volg je de bewegingen die het lichaam maakt, zoals de hartslag.

Terwijl je die ontspannen ademhaling aanhoudt, kun je je ogen sluiten. Focus je nu op het geluid van de ademhaling en volg dit voor een tijdje. Inmiddels is je lichaam wat tot rust gekomen en zijn de eerste connecties gemaakt. Wanneer je niet meer op de ‘automatische piloot’ staat en je gefocust bent op jezelf en jouw lichaam, spreken we van mindfulness.

Dit is het moment waar je op hebt gewacht! Tijd om voor jezelf langs te gaan wat je allemaal opmerkt en voelt. Misschien is het lichaam erg vermoeid en gespannen na een intensieve dag. Je zult versteld staan van wat jouw eigen lichaam allemaal te vertellen heeft.

Een gecontroleerde ademhaling helpt bij ontspanning. Voor een vervelend stijf gevoel in je nek of rug zijn er een hoop middeltjes die deze pijn kunnen verzachten, maar de simpele ademhaling maakt ook deel uit van het herstel. Door diep te inhaleren neem je alle pijn en gevoelens in je op. En door rustig uit te ademen verzacht je al deze narigheid.

3. Waar heeft jouw lichaam behoefte aan?

Soms heeft het lichaam dringende behoeften. Zo vertelt het via een hongerig gevoel dat het eten nodig heeft en vraagt het om water als je dorstig bent. Luister ernaar en geef je lijf waar het om vraagt. Een paar andere voorbeelden:

Het lichaam is onrustig                                🡪             Neem een korte pauze en ga een rondje wandelen

Je hebt een pijnlijk of stijf gevoel               🡪             Doe een aantal strek- of yoga oefeningen

Je bent vermoeid                                           🡪             Doe een dutje als dit kan; sluit anders kort je ogen

4. Vraag ook wat het in de toekomst nodig heeft

Het lichaam vertelt je ook wat op langere termijn verstandige keuzes zijn, als je dit vraagt. Er kan niet binnen één dag blijvend in alle behoeften worden voorzien. Het is misschien even wennen om een voor jou ongebruikelijke levensstijl aan te nemen, maar het draagt wel bij aan een gezonder lichaam en een gezonder leven!

Probeer te ontdekken wat je lichaam op lange termijn nodig heeft en schrijf alles op. Kies vervolgens de belangrijkste dingen en ga daarmee aan de slag! Nog lastig? Stel jezelf dan vragen als:

• Is het tijd om meer te gaan sporten?
• Moet ik stoppen met zoveel tussendoortjes en snacks?
• Is mijn lichaam toe aan een goede massage?
• Slaap ik wel goed? Kan ik mijn nachtrust verbeteren?

Cijfers en statistieken zeggen niet alles

Onze technologische ontwikkelingen hebben het mogelijk gemaakt om allerlei waardes te meten, zoals kilocalorieën in onze voeding en de BMI (Body Mass Index), het aantal stappen dat je per dag zet en bijvoorbeeld jouw hartslag. Dit is belangrijke informatie waar dokters en professionals veel mee kunnen. Je kunt dankzij deze cijfers bewuste keuzes maken en werken aan een gezonder leven. Toch is het lichaam ook een expert, zonder al die data. Probeer dus niet alleen professionele richtlijnen en indicaties aan te houden, maar met respect en liefde op je eigen lijf af te gaan.

Niet te gehaast!

Michael Taylor, aan Harvard University afgestudeerd en mede-oprichter van Strala Yoga, maakt een mooie vergelijking tussen een duikboot en het menselijk lichaam. Veel mensen volgen hun droom of hebben een hoger doel. Wanneer ze er alles aan doen om dit te bereiken, schuiven ze (onbewust) veel dingen aan de kant die ook van belang zijn. Ze duiken onder en horen de alarmbellen die aangeven dat er iets fout dreigt te gaan niet meer. Daarom is het belangrijk om je hoofd boven water te houden en zo het overzicht te bewaren.

Het is natuurlijk niet fout om doelen te stellen en deze na te streven, maar luister tijdens dit proces goed naar je lichaam. Hiervoor zal je genoeg rust moeten bewaren. Wanneer je dit lukt, zal jouw lichaam vanzelf weer het gaspedaal indrukken.

Volg je ademhaling, letterlijk en figuurlijk

Nu je het belang van een gecontroleerde ademhaling kent, moet je de voordelen ervan ook kennen. Het lichaam krijgt met goed inademen namelijk een oppepper in de vorm van zuurstof en bij het uitademen wil het lichaam daar iets mee doen. Het wordt vanzelf energieker en bewegelijker.

Leestip: ademhalingsoefeningen tegen stress en angst

Voordelen van luisteren naar je lichaam:

1. Je voelt je fysiek vrijer

Sommige dingen doe je op automatische piloot. Fietsen is daar een heel goed voorbeeld van. Je lichaam en hersenen maken continue dergelijke onbewuste verbindingen met elkaar. Wanneer je iets regelmatig doet, slaat je geheugen dit op en gaat het uiteindelijk automatisch. Als je een bewuste verbinding met je lichaam hebt, heb je veel meer controle en kun je makkelijker bewegen.

2. Je intuïtie verbetert

Hetzelfde geldt voor de innerlijke dialoog tussen jou en je lichaam. Hoe meer je oefent, hoe sneller je merkt je dat jullie connectie steeds hechter wordt. En dat zorgt ervoor dat je lichaam automatisch de juiste keuzes voor je zal maken.

3. Je werkt aan een gezonder en gelukkiger leven

Dat is de essentie van luisteren naar het lichaam. Zie het als een beste vriend voor wie je veel respect hebt en waar je graag mee afspreekt. Doe wat jij leuk vindt, maar ook wat het lichaam graag wil. De juiste balans zorgt voor een prettige en relaxte levensstijl.

4. Je zelfverzekerdheid groeit

Als je je lichaam altijd geeft waar het om vraagt, zit je beter in je vel. Vergelijk het met een belangrijke opdracht die af moet. Wanneer het eenmaal is gelukt, ben je tevreden en opgelucht. Zo werkt het lichaam ook. Als je geeft waar het om vraagt, is het je achteraf dankbaar. Je voelt je opgepept, je staat sterker in je schoenen, voelt je comfortabeler en sexy. Goed voor je lichaam zorgen heeft effect op je hele leven.

Liefde voor jezelf is belangrijk!

Onder het respecteren van je lichaam valt ook dat het best wel eens in het zonnetje gezet mag worden. Vertel jezelf hoe trots je op jouw lichaam bent en wees dankbaar voor alles wat het tot nu toe voor je heeft betekend. Maar liefde voor jezelf gaat verder.

Als we het respect en de liefde voor onszelf en ons lichaam verliezen, worden we snel onzeker en na verloop van tijd zelfs ongelukkig. Wanneer je ongelukkig bent, voel je jezelf ook minder gezond. Het hangt allemaal met elkaar samen. Stoppen met een ongezonde gewoonte (roken, overmatig snacken) is een goede eerste stap, maar stoppen met ‘ongezonde’ gedachten is ook belangrijk. Denk maar aan ontevredenheid, schuld of angst. Houd een gezonde balans en wees voornamelijk trots op jezelf!

Vind jij het lastig om te luisteren naar jouw lichaam?

Zoals gezegd blijft het voor sommige mensen heel moeilijk om echt goed naar hun lichaam te luisteren. Dat zijn dan echte denkers, ze leven volledig in hun hoofd en hebben geen idee wat het lichaam allemaal te vertellen heeft. Voor deze mensen is het goed om bijvoorbeeld een coach of therapeut op te zoeken die gespecialiseerd is in lichaamsgerichte therapie. Voorbeelden van dergelijke begeleiding zijn haptonomie, bokstherapie, sensomotorische therapie of cranio sacraal therapie. Als jij een denker bent, probeer dan een of meerdere van deze therapieën uit om dichter bij jouw lichaam te komen.

Je kunt ByLizet mailen voor meer informatie over coachingsmogelijkheden.